Sabancı Üniversitesi Yönetim Bilimleri Fakültesi tarafından düzenlenen “Toplum ve Afet Risk Yönetimi” seminer dizisinin beşincisi 2 Mayıs, Salı günü gerçekleşti. “Kahramanmaraş Sarsıntılarının Ekonomik Etkileri” başlığıyla Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Orhan Erem Ateşağaoğlu moderatörlüğünde gerçekleşen seminerin konuğu İktisatçı-Yazar ve Eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez oldu.
Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Orhan Erem Ateşağaoğlu, seminerin açılışında yaptığı konuşmada, “6 Şubat afetinde 50 binin üzerinde insanımızı kaybettik. Binlerce yaralımız var. Zelzelenin manevi yükü çok ağır. Yapılan çalışmalara nazaran sarsıntının ekonomik maliyeti de çok büyük 11 vilayetimizin GSYH’dan aldığı hisse yüzde 9.8, toplam ihracattaki hissesi da yüzde 8.6. Genelde bu tıp afetlerin tahlili yapılırken direkt tesirleriyle birlikte dolaylı maliyeti ve tetiklediği maliyetleri de eklemek gerek. Bölgedeki ekonomik aktivitedeki düşüş öbür bölgelere ve tüm Türkiye’ye yansıyacak vakit içinde. Direkt etkiyi gerçek ölçmeden dolaylı ve tetiklenen tesirleri yanlışsız ölçmek mümkün değil” dedi.
‘AFET SONRASINDA MANEVİ MADDİ KAYIPLARIMIZ ÇOK BÜYÜK’
Seminerin konuk konuşmacısı İktisatçı-Yazar ve Eski Hazine Müsteşarı Mahfi Eğilmez, “Türkiye’ye sarsıntıların direkt ve dolaylı maliyeti 100 – 120 milyar doları bulacak. Tahminen 150 milyar dolara kadar gidebilir” değerlendirmesinde bulundu. Sarsıntının ekonomik maliyetine ait yaptığı birinci hesaplamaların 600 bin konut üzerinden 50 milyar dolar olduğunu söyleyen Mahfi Eğilmez, şöyle konuştu:
“Cumhurbaşkanlığı tarafından ekonomik datalar bir ay sonra yayınlandı. Bu bilgilere nazaran 518 bin konut üzerinden sarsıntının maliyeti 94 milyar dolar olarak çıkıyor karşımıza. Zelzelenin maliyetini ikiye ayırıyorum. Birincisi direkt maliyetler. Bunlar yıkılan binaların tekrar yapılması, konutların döşenmesi, destekler… Dolaylı maliyetler neler? 200 bin istihdam kaybı var. Bu birkaç ay sürecek. Sonrasında inşaatlar başlayacağı için bu kayıp kapanacak. 3.5 milyar dolar civarında ihracat kaybımız olacak bölgeden. 1.1 milyar dolar vergi, 7.5 miyar dolar GSYİH kaybı olacak. Bu hesaplamalar sonucunda ortaya çıkan finansman gereksinimi kabaca 98 milyar dolar. Bu en düşük kestirim.”
Mahfi Eğilmez, “Bölgede çok büyük insani kayıp var. Bugün hususumuz prestijiyle maddi taraftan bakıyoruz lakin manevi taraftan çok büyük kayıpları olan insanlarımız var. Bölgeden ayrılan insanların tekrar oraya dönmesi, moral manasında da büyük problemleri var. Yakınlarını, organlarını, kaybeden beşerler var. Kültürel kaybımız hem manevi hem maddi çok büyük” dedi.